1. Giới thiệu
Bệnh Gout là một dạng viêm khớp do sự lắng đọng tinh thể urat trong các khớp, gây sưng đau và khó chịu. Nguyên nhân chính là do nồng độ axit uric trong máu tăng cao, thường xuất phát từ chế độ ăn giàu đạm.
Thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật chứa hàm lượng purin cao, làm gia tăng sản xuất axit uric trong cơ thể. Khi lượng axit uric vượt quá khả năng đào thải của thận, tinh thể urat kết tinh tại các khớp, gây viêm đau.
Vậy cơ chế nào khiến thực phẩm giàu đạm làm tăng nguy cơ mắc bệnh Gout? Cách kiểm soát chế độ ăn uống để phòng tránh bệnh Gout ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết ngay sau đây.
2. Cơ chế của đạm trong việc làm tăng nguy cơ mắc bệnh Gout
2.1. Quá trình chuyển hóa purin tạo ra axit uric
- Purin có nhiều trong thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật.
- Khi ăn thực phẩm giàu purin, gan sẽ chuyển hóa chúng thành axit uric.
- Thận có nhiệm vụ lọc và đào thải axit uric qua nước tiểu.
👉 Tuy nhiên, nếu cơ thể tiêu thụ quá nhiều đạm, lượng axit uric sản xuất vượt quá khả năng đào thải của thận, dẫn đến tích tụ trong máu.
2.2. Khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao
- Nếu nồng độ axit uric trên 7 mg/dL ở nam và trên 6 mg/dL ở nữ, tinh thể urat sẽ hình thành trong khớp.
- Các tinh thể urat sắc nhọn gây tổn thương khớp, kích thích phản ứng viêm, dẫn đến các cơn đau Gout cấp tính.
- Nếu không kiểm soát tốt, bệnh có thể trở thành Gout mạn tính, gây biến dạng khớp và hạn chế vận động.
2.3. Vai trò của thận trong đào thải axit uric
- Thận có nhiệm vụ lọc và loại bỏ axit uric khỏi cơ thể.
- Chế độ ăn giàu đạm khiến thận phải làm việc quá tải.
- Nếu chức năng thận suy yếu, axit uric tích tụ trong máu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh Gout.
👉 Khi thận không đào thải kịp, tinh thể urat sẽ kết tủa trong khớp, gây viêm đau kéo dài.
3. Các loại thực phẩm giàu đạm làm tăng nguy cơ mắc bệnh Gout
3.1. Thịt đỏ
- Thịt bò, thịt cừu, thịt heo chứa hàm lượng purin cao.
- Người ăn nhiều thịt đỏ có nguy cơ mắc Gout cao gấp 2 – 3 lần so với người ăn ít.
3.2. Hải sản
- Tôm, cua, ghẹ, cá hồi, cá thu có lượng purin rất cao.
- Ăn nhiều hải sản làm tăng nguy cơ bùng phát cơn Gout cấp.
3.3. Nội tạng động vật
- Gan, thận, lòng, tim chứa nhiều purin.
- Đây là nhóm thực phẩm dễ kích thích phản ứng viêm, khiến bệnh Gout trầm trọng hơn.
3.4. Thực phẩm chế biến sẵn
- Thịt xông khói, xúc xích, lạp xưởng chứa purin và chất béo bão hòa, làm tăng nguy cơ mắc Gout mạn tính.
👉 Nghiên cứu cho thấy người ăn nhiều thịt đỏ và hải sản có nguy cơ mắc Gout cao hơn 2 – 3 lần so với người ăn ít hoặc không ăn nhóm thực phẩm này.
4. Tại sao không nên kiêng hoàn toàn đạm?
Đạm rất quan trọng cho cơ thể. Nếu kiêng hoàn toàn có thể gây:
- Suy giảm cơ bắp, cơ thể mệt mỏi.
- Suy giảm miễn dịch, dễ mắc bệnh.
- Rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến hormone.
👉 Giải pháp: Hạn chế thực phẩm giàu purin và thay thế bằng đạm lành mạnh như:
✅ Cá trắng (cá rô phi, cá basa)
✅ Trứng, sữa ít béo
✅ Đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen
✅ Rau xanh và ngũ cốc
5. Cách kiểm soát chế độ ăn giàu đạm để ngăn ngừa bệnh Gout
5.1. Hạn chế thực phẩm giàu purin
- Giảm thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật.
- Chỉ ăn 100 – 150g thịt đỏ hoặc hải sản mỗi tuần.
5.2. Tăng cường rau xanh và vitamin C
- Rau xanh giúp trung hòa axit uric.
- Vitamin C giúp ức chế tinh thể urat.
5.3. Uống nhiều nước
- Uống 2 – 3 lít nước/ngày để đào thải axit uric.
- Tránh đồ uống có gas và nước ngọt có đường.
5.4. Duy trì cân nặng lý tưởng
- Giảm cân từ từ, duy trì BMI từ 18,5 – 24,9.
6. Khám và điều trị bệnh Gout tại Phòng khám Chuyên khoa Cơ Xương Khớp Quốc tế Sài Gòn
Kiểm soát chế độ ăn uống và theo dõi nồng độ axit uric cần sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
📍 Địa chỉ: 155 Dạ Nam, Phường Rạch Ông, Quận 8, TP.HCM
📞 Hotline/Zalo: 0764 298 299
7. Kết luận
Chế độ ăn giàu đạm, đặc biệt là thịt đỏ, hải sản, nội tạng động vật, là nguyên nhân hàng đầu làm tăng nguy cơ mắc bệnh Gout. Tuy nhiên, bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, duy trì lối sống lành mạnh, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh Gout hiệu quả.
🔹 Hãy theo dõi nồng độ axit uric, hạn chế thực phẩm giàu purin và xây dựng chế độ ăn hợp lý để bảo vệ sức khỏe của bạn.
